زردی و هایپربیلی‌روبینمی:
شناخت بهتر علائم، دلایل و راهکارهای درمانیزردی یا یرقان که با زرد شدن پوست و سفیدی چشم‌ها همراه است، نشانه‌ای مهم از افزایش سطح بیلی‌روبین در خون به شمار می‌آید. این مشکل می‌تواند نشانه‌ای از اختلال در متابولیسم یا دفع بیلی‌روبین باشد و نیاز به بررسی‌های بیشتر دارد. در ادامه به معرفی انواع هایپربیلی‌روبینمی و دلایل بروز آن پرداخته‌ایم تا با درک بهتر این عارضه، از نشانه‌ها و روش‌های درمان آگاه شویم.
افزایش بیلی‌روبین در خون (هایپربیلی‌روبینمی) چیست؟
هایپربیلی‌روبینمی به معنی افزایش سطح بیلی‌روبین در خون است. بعد از دوره نوزادی، سطح طبیعی بیلی‌روبین کل در خون نباید از ۱ میلی‌گرم در دسی‌لیتر بالاتر برود. در صورتی که این میزان به بالای ۲ تا ۳ میلی‌گرم در دسی‌لیتر برسد، زردی به صورت بالینی قابل مشاهده خواهد بود.
انواع هایپربیلی‌روبینمیهایپربیلی‌روبینمی به دو نوع کونژوگه (مستقیم) و غیرکونژوگه (غیرمستقیم) تقسیم می‌شود:
هایپربیلی‌روبینمی کونژوگه:
در این حالت، بیلی‌روبین کونژوگه، که در کبد تولید و به صفرا منتقل می‌شود، به سطحی غیرطبیعی افزایش پیدا می‌کند. اگر بیلی‌روبین کونژوگه در خون بیشتر از ۰.۵ میلی‌گرم در دسی‌لیتر باشد یا اگر سطح کل بیلی‌روبین بیشتر از ۵ میلی‌گرم در دسی‌لیتر باشد و بیش از ۲۰ درصد آن را بیلی‌روبین کونژوگه تشکیل دهد، این نوع هایپربیلی‌روبینمی تشخیص داده می‌شود. هایپربیلی‌روبینمی کونژوگه اغلب نشانه‌ای از مشکلات کبدی یا انسداد صفراوی است و نیاز به آزمایش‌های بیشتر برای تشخیص دقیق دارد.
هایپربیلی‌روبینمی غیرکونژوگه:
در این نوع، میزان بیلی‌روبین غیرکونژوگه افزایش یافته و سطح بیلی‌روبین کونژوگه طبیعی باقی می‌ماند. این عارضه ممکن است در نتیجه مشکلات همولیتیک یا اختلال در متابولیسم هموگلوبین رخ دهد. برای مثال، در شرایطی که کبد قادر به پردازش بیلی‌روبین غیرکونژوگه به بیلی‌روبین کونژوگه نیست، ممکن است سطح بیلی‌روبین غیرکونژوگه در خون افزایش یابد.
دلایل اصلی زردی و هایپربیلی‌روبینمیبیماری‌های کبدی:
مشکلاتی مانند هپاتیت، سیروز کبدی یا انسداد مجاری صفراوی می‌تواند منجر به افزایش بیلی‌روبین کونژوگه شود.
اختلالات همولیتیک: در شرایطی که گلبول‌های قرمز به سرعت تجزیه شوند، سطح بیلی‌روبین غیرکونژوگه افزایش می‌یابد.
سندرم‌های ژنتیکی:
سندرم‌هایی مانند گیلبرت یا دوبین-جانسون نیز ممکن است باعث افزایش بیلی‌روبین شوند.
عوامل انسدادی: انسداد مجاری صفراوی به دلیل سنگ صفرا، تومور یا التهاب می‌تواند منجر به هایپربیلی‌روبینمی کونژوگه شود.
درمان و پیشگیری
درمان زردی به تشخیص علت اصلی بستگی دارد. در موارد انسداد صفراوی، ممکن است جراحی لازم باشد، و در صورت وجود مشکلات کبدی، درمان‌های دارویی یا حمایت‌های ویژه کبدی توصیه می‌شود. همچنین، رعایت رژیم غذایی مناسب، اجتناب از مصرف الکل، و کنترل شرایط مزمن مانند دیابت می‌تواند از تشدید زردی پیشگیری کند.
نتیجه‌گیری
تشخیص و درمان به‌موقع زردی و هایپربیلی‌روبینمی می‌تواند از بروز مشکلات جدی‌تر جلوگیری کند. توجه به علائم و انجام آزمایش‌های لازم در صورت مشاهده زردی از جمله اقدامات حیاتی است.
