کلسترول بد،انقلاب دارویی
داروهای ضدهیپرکلسترولمی جدید وارد صحنه بازی شده‌اند
کلسترول بد،انقلاب دارویی،پس از گذشت چند دهه از درمان‌های قدیمی و تکراری، اکنون بیماران مبتلا به هیپرکلسترولمی درمان جایگزین انقلابی و جدیدی را در پیش رو دارند. اما با وجود جدیدترین راه‌ها برای درمان یک مشکل قدیمی، این کار چندان هم ساده نیست. روش‌های قدیمی در نبرد علیه هیپرکلسترولمی، شامل اصلاح رژیم غذایی و تجویز دسته‌ای از داروها، به نام استاتین است. این نوع از داروها از ساخت بیشتر کلسترول بد بوسیله بدن جلوگیری می‌کند، که در واقع نوعی حرکت دفاعی است.
کلاس جدیدی از داروها، که طی چند ماه گذشته دو مورد از آنها بوسیله سازمان غذا و داروی آمریکا تائید شده و به صورت حمله‌ای و نه دفاعی عمل می‌کنند، اکنون وارد صحنه بازی شده‌اند. این داروها، تحت عنوان مهارکننده‌های PCSK9، به جای آنکه از ساخت بیشتر کلسترول بد بوسیله بدن جلوگیری کند، به کبد کمک می‌کنند تا از شر کلسترول بد خلاص شوند! البته مشکل اصلی در همین نقطه قرار گرفته: بعضی از فارماکولوژیست‌ها و بیمه‌های سلامت از حضور این جایگزین دارویی گران‌قیمت به وجد نیامده‌اند و یک گزارش اخیر هم پیشنهاد می‌کند که هزینه آنها باید در حدود ۸۵ درصد کمتر از آن چیزی باشد که در حال حاضر هست.
تفاوت‌های میان داروهای قدیمی و جدید
فصل تابستان ۲۰۱۵، فصل بزرگ و سرنوشت‌سازی برای مهارکننده‌های PCSK9 بوده است. در روزهای پایانی ماه جولای، سازمان غذا و داروی آمریکا دارویی را تحت عنوان Praluent تائید کرد که به کبد کمک می‌کند از شر کلسترول بد خلاص شود. حدود یک ماه بعد، این سازمان به دنبال تائید Praluent، اجازه ورود داروی مشابهی را به بازار داد که بیماری ژنتیکی و ارثی هیپرکلسترولمی فامیلیال را درمان می‌کند. هر دوی این داروها بیولوژیک بوده یا از مواد زنده ساخته شده‌اند. برخلاف روش‌های رایج و قدیمی، مانند اصلاح رژیم غذایی و استاتین‌ها، کار داروهای بیولوژیکی مهار کردن یا بلاک کردن است. پروتئین PCSK9 راه را برای کلسترول بد هموار می‌کند تا نتواند از بدن پاک شود. PCSK9 پروتئینی است که به گیرنده‌های کبدی متصل شده و اجازه نمی‌دهد کبد به پاک شدن بدن از کلسترول بد کمک کند. گیرنده‌های کبدی به‌طور طبیعی برای خارج کردن مواد مضر برای بدن عمل می‌کنند. استاتین‌ها با پروتئینی که به تولید کلسترول بد کمک می‌کنند، تداخل ایجاد کرده و از ساخته شدن بیشتر آن جلوگیری می‌کنند. نشان داده شده تجویز روزانه آنها سطح کلسترول خون را پائین می‌آورد و اگر بیماران بتوانند آنها را برای مدت طولانی مصرف کنند، اغلب در درازمدت دچار مشکلات سلامت نخواهند شد.
نکته مهم آنکه، نیازی نیست مهارکننده‌های PCSK9، مانند استاتین‌ها به طور مکرر استفاده شوند. Praluent هر دو هفته یکبار مصرف شده و Repatha نیز می‌تواند هر دو هفته یکبار یا ماهی یکبار استفاده شود. حالا، داروی سوم از این دسته دارویی، به نام ALNPCSsc، تولیدی کمپانی Alnylam Pharmaceuticals and Medicines، نتایج امیدوارکننده‌ای در کارآزمایی‌ها نشان داده است. کمپانی تولید کننده ادعا می‌کند نتایج اولیه حاکی از آن هستند که این داروی تزریقی را می‌توان هر ۳ تا ۶ ماه یکبار تجویز کرد. محقق ارشد سابق سازمان غذا و دارو گفت، وی نگران است پزشکان تجویز مهارکننده‌های PCSK9 جدید را زود آغاز کنند. در حالی که استاتین‌ها هنوز جای کار زیادی دارند. تا کنون، سازمان غذا و داروی آمریکا، این داروهای جدید را برای تجویز در نوع خاصی از کلسترول بالای ارثی تائید کرده، اما هدف آن است که برای گروه گسترده‌تری از بیماران مبتلا به کلسترول بالا نیز استفاده شوند. البته قیمت بالای داروهای جدید نیز یک چالش جدی است. هزینه تامین یک سال داروی Praluent، ۱۴ هزار و ۶۰۰ دلار و Repatha نیز هزینه‌ای تقریبا برابر با ۱۴ هزار و ۱۰۰ دلار در سال دارد. در مقابل، داروهای استاتینی ژنریک، تنها چند دلار در ماه هزینه بر دوش بیمار می‌گذارند. اما واقعا چرا این داروها اینقدر گران هستند؟ داروهایی مانند داروهای بیولوژیکی از قرص‌ها گران‌تر هستند، زیرا از مواد و منابع زیادی برای ساخت آنها استفاده می‌شود. البته در حال حاضر، روند رو به افزایش قیمت دارویی دیده می‌شود، اما در اغلب موارد، داروهایی با بالاترین قیمت، در درمان‌های انقلابی سرطان یا درمان قطعی بیماری‌هایی مانند هپاتیت سی یافت می‌شوند. این برای نخستین‌بار است که دارویی از این دست، برای جمعیت عمومی‌تری تائید شده است. بعضی منتقدان می‌گویند به نظر می‌رسد با کلاس جدیدی از داروها روبرو هستیم که به زودی مبدل به گران‌ترین درمان در آمریکا می‌شود که تا به حال دیده شده است.
در حال حاضر، فقط Praluent به تازگی وارد بازار دارویی شده و انتظار می‌رود Repatha نیز به زودی در بازار دیده شود. تا آن زمان، باید منتظر ماند و دید آیا داروهای جدید به همان شدت استاتین‌ها تجویز می‌شوند یا خیر.
