مدیریت اولیه پانکراتیت حاد: راهنمای جامع ۲۰۲۴
پانکراتیت حاد یکی از شایعترین بیماریهای گوارشی است که میتواند از حالت خفیف تا شدید متغیر باشد. درمان اولیه این بیماری بهطور مداوم در حال تغییر است و مطالعات جدید نشاندهنده روشهای مؤثرتر و کمخطرتر هستند. این راهنما به مهمترین جنبههای مدیریت پانکراتیت حاد میپردازد:
نکات کلیدی
- تزریق مایعات: استفاده از روش تزریق مایعات کنترلشده و معتدل (۱.۵ میلیلیتر بر کیلوگرم در ساعت) نسبت به تزریق تهاجمی ترجیح داده میشود، زیرا خطر اضافه بار مایعات را کاهش میدهد.
- کنترل درد: مدیریت درد یکی از ارکان اصلی درمان است. از اپیوئیدها، NSAIDها و مهارکنندههای COX-2 برای کنترل درد استفاده میشود. مطالعات نشان دادهاند که مهارکنندههای COX-2 علاوه بر کاهش درد، ممکن است شدت بیماری را نیز کاهش دهند.
- تغذیه: تغذیه زودهنگام و از راه دهان (ترجیحاً با غذاهای نرم یا جامد) به جای تغذیه با مایعات شفاف توصیه میشود. در صورت نیاز به تغذیه حمایتی، تغذیه انتریکال (از طریق لوله) به تغذیه پارنترال ارجحیت دارد.
- آنتیبیوتیکها: استفاده از آنتیبیوتیک فقط در صورت وجود شواهد عفونت، مانند نکروز پانکراس آلوده، توصیه میشود. استفاده پیشگیرانه از آنتیبیوتیک در پانکراتیتهای بدون عفونت مؤثر نیست.
- ERCP: در موارد پانکراتیت ناشی از سنگ صفراوی همراه با کلانژیت حاد، اندوسکوپی ERCP باید ظرف ۲۴ ساعت انجام شود. در سایر موارد، تأخیر در انجام این روش میتواند گزینه بهتری باشد.
- تشخیص علت: تشخیص علت اصلی پانکراتیت برای پیشگیری از تکرار بیماری ضروری است. در موارد ناشی از سنگ صفراوی، کولهسیستکتومی طی همان بستری یا پس از کاهش علائم التهابی توصیه میشود.
پیشبینی شدت بیماری
مدلهای پیشبینی مانند سیستم BISAP و SIRS برای ارزیابی احتمال پیشرفت بیماری به فرم شدید استفاده میشوند. اگرچه این مدلها میتوانند پیشبینی کلی ارائه دهند، اما دارای محدودیتهایی در دقت مثبت هستند.
توصیههای درمانی
- مایعات: محلول رینگر لاکتات به دلیل خواص ضدالتهابی نسبت به نرمال سالین ارجح است.
- کنترل درد: اپیدورال آنالژزیا در مراحل اولیه مؤثرتر است اما محدود به موارد شدید میباشد.
- تغذیه: شروع تغذیه دهانی در ۷۲ ساعت اول حتی در موارد پیشبینیشده شدید ایمن است.
- آنتیبیوتیکها و ضد قارچها: استفاده از پروکلسیتونین برای تصمیمگیری در مورد نیاز به آنتیبیوتیک توصیه میشود.
- ERCP: در موارد بدون کلانژیت حاد، ضرورت انجام فوری ERCP وجود ندارد.
جمعبندی
مدیریت اولیه پانکراتیت حاد بر پایه شواهد جدید، تأکید بر تزریق مایعات کنترلشده، کنترل مؤثر درد، و تغذیه زودهنگام دارد. این رویکردها میتوانند به بهبود نتایج بیماران کمک کنند و خطر عوارض را کاهش دهند. با این حال، نیاز به مطالعات بیشتر در زمینههای خاص مانند مدیریت تغذیه و استفاده از داروهای جدید همچنان احساس میشود.
منبع و فایل کامل:
