درمان جدید گرگرفتگی زنان
درمان جدید گرگرفتگی زنان
محققان در نشست ۲۰۲۰ انجمن یائسگی آمریکای شمالی که به طور مجازی برگزار شد، اعلام کردند که گروه جدیدی از درمانهای
غیرهورمونی گُرگرفتگی که در حال حاضر در کارآزماییهای بالینی استفاده میشوند، نتایج امیدبخشی را در درمان گُرگرفتگی (hot
flashes) زمان یائسگی نشان دادهاند.
در این میان، دستکاری نورون نتایج بسیار قابلتوجهی داشته و باعث بهبود سریع و بسیار اثربخش گُرگرفتگی، تا ۸۰ درصد، و بهبود در
دیگر نشانههای منوپوز شد.
این درمان در حال حاضر در کارآزماییهای فاز ۳، تحت بررسی از نظر ایمنی قرار دارد. به گفته محققان،
اگر همچنان اطلاعات ایمنی خوبی را ببینیم، به دستاورد بزرگی در این زمینه رسیدهایم.
مدت زمان طولانی است که شاهد چنینمواردی در درمانهای یائسگی نبودهایم.
در حالی که در حال حاضر چندین داروی غیرهورمونی برای درمان علائم وازوموتور در زنان یائسه با و بدون سرطان پستان استفاده
میشود، هیچ یک به اندازه درمانهای هورمونی موثر نیستند.
در حال حاضر، SSRIها، SNRIها و GABAergics بهترین گزینههای غیرهورمونی خط مقدم درمان با یک اثر متوسط هستند. کلونیدین و
اکسیبوتینین هم موثر هستند، اما با عوارض جانبی بیشتری همراه هستند.
محققان اهمیت توجه به اهداف خلقوخو، خواب، درد،عملکرد جنسی، افزایش وزن، مثانه بیشفعال، فشار خون و کیفیت زندگی
فردی (QOL) را در تنظیم این روشهای درمانی ذکر
میکنند.
اما زنان هنوز به گزینههای غیرهورمونی بیشتری نیاز دارند که حداقل به اندازه گزینههای هورمونی موثر باشند. برخی از زنان قادر به
انتخاب گزینههای هورمونی نیستند زیرا در معرض خطر لخته شدن خون یا سرطان پستان قرار دارند.
درمانهای امیدبخش KNDy
مطالعات کالبدشکافی در زنان یائسه نشان داد که مجموعهای از سلولهای عصبی در هیپوتالاموس «هیپرتروفی گسترده» داشته و
درست در کنار مرکز تنظیم حرارت مغز قرار دارند. این مجموعه سه نوع مولکول تولید میکند: کیسپپتین (نوروپپتید)، نوروکینین B
(نوروپپتید) و دینورفین (اوپیوئید کاپا) که در مجموع به آن KNDy گفته میشود.
کمپلکس عصبی KNDy در همان مکانی واقع شده که اکثر گیرندههای هورمونی در arcuate nucleus، مجموعهای از سلولهای
عصبی در هیپوتالاموس، قرار گرفتهاند.
فرضیه فعلی این است که نورونهای KNDy، که با یکدیگر ارتباط برقرار میکنند، بیش از حد فعال شده و با ریختن به و تحریک مرکز
تنظیم حرارت که در مجاورت آن قرار دارد، باعث گرگرفتگی میشوند. آگونیستهای NKB (کیسپپتین و نوروکینین B) سلولهای
عصبی KNDy را فعال و آگونیستهای دینورفین، KNDy را غیرفعال میکنند، بنابراین انتظار میرود که آنتاگونیستهای NKB یا
آگونیستهای dynorphin گرگرفتگی را متوقف کنند.
در حقیقت، تحقیقات منتشر شده در سال ۲۰۱۵ نشان داد زنانی که آگونیست κ استفاده میکنند، گرگرفتگی کمتری نسبت به زنان
در گروه دارونما دارند.
با این حال، هیچ آگونیست κ با محدودیت محیطی در حال حاضر در کارآزماییهای بالینی تحت بررسی قرار ندارند، بنابراین آینده آنها
به عنوان درمان مشخص نیست.
در حال حاضر، سه آنتاگونیست مختلف NK در حال آمادهسازی برای کاهش علائم وازوموتور هستند: MLE 4901 (pavinetant) و
ESN364 (fezolinetant) که هر دو آنتاگونیست NK3R بوده، و NT-814 که یک آنتاگونیست دوگانه NK1R/NK3R است. هر سه این
داروها در اصل برای درمان اسکیزوفرنی تولید شدهاند.
کارآزماییهای بالینی فاز ۲ داروی pavinetant در نوامبر ۲۰۱۷ توسط Millendo Therapeutics متوقف شد زیرا سه مورد از ۲۸ زن دچار
عملکرد غیرطبیعی کبد شدند که طی ۹۰ روز طبیعی شد. با این حال، این مطالعه کاهش ۸۰ درصدی گرگرفتگی را در زنان مصرف
کننده pavinetant، در مقایسه با ۳۰ درصد کاهش در گروه دارونما نشان داده است.
Fezolinetant، که هم اکنون در کارآزماییهای فاز ۳ با Astellas در حال بررسی است، در مطالعات فاز ۱ اثر پاسخ دوز را بر
هورمونهای تولید مثل و نیمهعمر کوتاه (۴-۶ ساعت) را در زنان نشان داد.
همچنین هیچ عوارض جانبی قابل توجهی دیده نشد.
در حقیقت، کاهش در ضخامت آندومتر، تخمکگذاری تأخیری یا با مانع و طولانی شدن مدت زمان چرخه وجود داشت. تا به امروز،
تحقیقات موجود نشان میدهد که مداخلات KNDy شامل یک دوز خوراکی روزانه است که در عرض ۳ روز عملکرد خود را نشان
میدهد و طی ۱ تا ۲ هفته کاملا موثر واقع میشود. کاهش در فراوانی گرگرفتگی، تقریبا پنج بار کمتر در روز، از سایر داروهای
غیرهورمونی که در حال حاضر برای علائم وازوموتور استفاده میشود، موثرتر است.
SSRIها و SNRIها منجر به ۵/۱ تا ۲ مورد گرگرفتگی کمتر در روز، و گاباپنتین باعث حدود سه مورد گرگرفتگی کمتر در روز میشوند.