فورموترول استنشاقی، هیپوگلیسمی ایجاد نمیکند
فورموترول استنشاقی، هیپوگلیسمی ایجاد نمیکند
نتایج یک مطالعه پایلوت کوچک نشان میدهد دارویی که در حال حاضر برای درمان آسم تایید شده، یعنی نوعی آگونیست گیرنده بتا ۲ آدرنرژیک با نام فورموترول، میتواند از بروز هیپوگلیسمی در بیماران مبتلا به دیابت نوع یک پیشگیری کند، بدون آنکه هیپرگلیسمی هم ایجاد کند.
پیش از این، آگونیستهای بتا ۲ آدرنرژیک استنشاقی، مانند تربوتالین، برای پیشگیری از هیپوگلیسمی شبانه مورد ارزیابی قرار گرفته بودند. اما همین تربوتالین باعث بروز هیپرگلیسمی صبحگاهی میشد. فورموترول، یک آگونیست بتا ۲ آدرنرژیک با اختصاصیت بیشتر از تربوتالین است و به نظر میرسد اثر مهاری انسولین را روی تولید گلوکز، از طریق اثر مستقیم بر کبد و احتمالا همچنین از راه فعال کردن گیرندههای بتا ۲ در هیپوتالاموس مدیال ونترال، کاهش میدهد. از آنجا که فورموترول برای درمان حاد آسم مورد تایید قرار گرفته و به صورت استنشاقی نیز استفاده میشود، دسترسی مستقیم به جریان خون شریانی داشته و تاثیر سریعی هم خواهد گذاشت. البته مطالعات بیشتری لازم است انجام شود تا تاثیر درازمدت فورموترول بر کنترل قند خون مشخص شود.
از آنجا که گزینههای محدودی برای پیشگیری از هیپوگلیسمی وجود دارد، درمان فورموترول میتواند برای زیرگروهی از بیماران مبتلا به دیابت نوع یک که در معرض خطر بروز اپیزودهای مکرر و شدید هیپوگلیسمی هستند، موثر باشد. در این مطالعه کوچک، دو پروتوکل درمانی مورد مقایسه قرار گرفتهاند. در یکی، ۷ بیمار مبتلا به دیابت نوع یک و ۷ فرد سالم، و دیگری با حضور ۵ بیمار مبتلا به دیابت نوع یک انجام شدهاند. در پروتکل اول، ۴۸ میلیگرم از فورموترول استنشاقی یا پلاسبو، درست پیش از شروع کلامپ هیپرانسولینمیک ـ هیپوگلیسمی تجویز شد. انسولین بهطور مداوم از راه تزریق وریدی و دکستروز ۲۰ درصد، در همان زمان، به منظور حفظ سطح گلوکز (در محدوده ۹۵ تا ۱۰۰ میلیگرم در دسیلیتر) به مدت ۳۰ دقیقه تجویز شد. پس از آن، اجازه داده شد تا سطح قند خون برای یک ساعت بعدی، به محدوده هیپوگلیسمی (۵۰ تا ۵۸ میلیگرم در دسیلیتر) برسد. در طول کلامپ، فورموترول استنشاقی توانست میزان گلوکز تزریقی را که برای حفظ سطح قند خون در محدوده هدف تعریف شده برای بیماران مبتلا به دیابت نوع یک لازم است، کاهش دهد. در پایان فاز یوگلیسمی، فورموترول یا پلاسبو تاثیری بر قند خون گروه کنترل نداشت، اما در میان گروه بیماران مبتلا به دیابت نوع یک، فورموترول سطح گلوکز پلاسما را در مقایسه با پلاسبو افزایش داد (۱۰۶ در مقابل ۹۱ میلیگرم در دسیلیتر). متعاقبا، زمانی که سطح گلوکز خون افت پیدا کرد، فورموترول زمان رسیدن به هیپوگلیسمی را در هر دو گروه بیمار و کنترل، تا ۱۰ الی ۱۵ دقیقه به تاخیر انداخت، هرچند هر دو گروه به حد آستانه هیپوگلیسمی در طول ۳۰ دقیقه آخر رسیدند. فورموترول تاثیر شاخصی بر سطح هورمونهای تنظیم کننده (اپینفرین، گلوکاگون، کورتیزول، یا هورمون رشد) نداشت و فشار خون را تغییر نداد، هرچند تعداد ضربان قلب را در طول فاز یوگلیسمی افزایش داد. با توجه به نتایج مطالعههای فوق، میتوان نتیجه گرفت استنشاق فورموترول شاید در پیشگیری یا درمان هیپوگلیسمی حاد موثر باشد و بتواند به بیماران مبتلا به دیابت نوع یک کمک کند با ایمنی بیشتری به سطح گلوکز مطلوب خود برسند.